กรดไหลย้อน มีอาการอย่างไร ห้ามกินอาหารอะไร และ กินอะไรได้บ้าง

• Facebook
• Twitter
• Line

มันแน่นอก แต่ยกไม่ออก เพราะงานนี้ สาวกิบซี๊กับใบเตย ก็ช่วยไม่ได้ จะมีตัวช่วยยามคับขันนี้ เมื่อมีอาการแสบร้อนกลางอก เนื่องจากกรดไหลย้อนก็จะมีแต่ กาวิสคอน ที่พอจะเป็นพระเอกช่วยบรรเทาอาการแสบร้อนกลางอกนี้ได้ชั่วคราว แต่ทางที่ดีกว่าคือการป้องกันเพื่อไม่ให้กรดไหลย้อนเกิดโดยอาหารเป็น 1 ปัจจัยที่กระตุ้นการเกิดโรคนี้แล้วเราจะเลือกทานอาหารอย่างไรเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดและหลีกเลี่ยงอาหารอะไร

กรดไหลย้อนคืออะไร

โรคกรดไหลย้อน จัดเป็นโรคชนิดหนึ่งที่เกิดจาก กรดที่อยู่ในกระเพาะ ไหลย้อนกลับมาที่บริเวณหลอดอาหาร หรือ บริเวณคอหอย จนทำให้เรามีอาการแสบ จุก บริเวณลิ้นปี่ หรือ แสบคอได้ โดยโรคนี้อาจสัมพันธ์หรือไม่สัมพันธ์กับผู้ที่เป็นโรคกระเพาะก็ได้

หมายความว่า คนที่เป็นกรดไหลย้อน อาจจะไม่ได้เป็นโรคกระเพาะ ส่วนคนที่เป็นโรคกระเพาะก็อาจจะไม่จำเป็นที่จะต้องเป็นโรคกรดไหลย้อนเสมอไป แล้วสาเหตุของโรคนี้คืออะไร แต่โดยการรักษาก็จะใช้การปรับพฤติกรรมการทานอาหาร และยาส่วนใหญ่จะเหมือนกับยารักษาโรคกระเพาะที่ใช้รักษาก็จะเป็นยากลุ่ม PPI (Proton pump inhibitor) หรือ ยาใหม่กลุ่ม PCAB ได้แก่ยา Vocinti

สาเหตุของโรคกรดไหลย้อน

• ความผิดปกติของการบีบตัว ของกระเพาะอาหารและหลอดอาหาร ที่มักเกิดจาการทานอาหารมีมากเกินไป หรือ กรดหลั่งในกระเพาะมากเกินไปแล้วเกิดการดันกรดจากกระเพาะขึ้นมาบริเวณหลอดอาหาร
•  หูรูดส่วนปลายหลอดอาหารเกิดการปิดที่ไม่สนิทหรือเกิดการหลวม หูรูดส่วนปลายหลอดอาหารจะเป็นหูรูดที่ต่อระหว่างหลอดอาหารกับกระเพาะอาหาร หากหูรูดบริเวณนี้หลวม ก็จะทำให้กรดไหลย้อนจากกระเพาะอาหารมาที่บริเวณหลอดอาหารได้ง่าย โดยสาเหตุมักเกิดจากการทานอาหาร เช่น ของมัน ของทอด ชา กาแฟ การดื่มแอลกอฮอล์ หรือ การทานยาบางชนิด (ยาขยายหลอดลม) ซึ่งเราจะพูดเกี่ยวกับอาหารในหัวข้อถัดไป
• โรคอ้วน เพราะคนอ้วน จะมีไขมันสะสมในช่องท้อง และสะสมในตับมากกว่าคนที่น้ำหนักน้อย เลยทำให้ตับเบียดกระเพาะอาหารมากขึ้ ทำให้ความดันในช่องท้อง (ที่อยู่ของอวัยวะต่างๆในระบบทางเดินอาหาร) เพิ่มมากขึ้น กระเพาะก็จะอยู่ผิดรูป หรือถูกเบียดจากตับที่ขนาดใหญ่จากไขมันสะสม ทำให้หูรูดของกระเพาะอาหารหย่อนและหลวมได้ง่าย
• หญิงตั้งครรภ์ จะมีฮอร์โมน Progesterone ที่สูงขึ้น ส่งผลให้กล้ามเนื้อบริเวณหูรูดบริเวณกระเพาะอาหารเกิดการคลายตัว รวมถึงในช่วงไตรมาส 2 หรือ 3 ทารกมีขนาดตัวที่ใหญ่ขึ้น ทำให้มดลูกไปเบียดหรือกดทับกระเพาะอาหาร ดันให้อาหารหรือกรดในระบบทางเดินอาหารไหลย้อนหลับไปยังหลอดอาหาร

อาการทีพบบ่อย

• มีอาการแสบๆจุกๆบริเวณลิ้นปี่ และ สามารถแสบขึ้นมากลางอก แน่นที่หน้าอกได้ มักเกิดหลังทานอาหารเสร็จ
• แสบบริเวณคอ เรอรสเปรี้ยว หรือรู้สึกเรอเป็นน้ำย่อยขึ้นมาขมคอ ซึ่งเป็นน้ำย่อยและกรดที่มาจากกระเพาะอาหาร โดยส่วนใหญ่มักจะพบเวลาเช้าๆ หลังตื่นนอน
• รู้สึกเหมือนมีเศษอาหารกระเดนขึ้นมาที่ปากที่คอ

อาการข้างเคียงอื่นๆทีเกิดจากกรดไหลย้อน

• มีกลิ่นปาก ฟันในช่องปากกร่อน
• มีอาการไอเรื่อรัง ลักษณะไอแห้งๆ แต่ไม่สามารถหาสาเหตุได้ เกิดจากกรดทำให้แสบคอ
• รู้สึกเหมือนมีก้อนมาจุดๆที่คอ เกิดจากกรดที่มากัดคอหอย
• รู้สึกหายใจไม่ทัน เหมือนเป็นหอบ แต่ทานยาหอบแล้วไม่ดีขึ้น โดยเกิดกรดที่ย้อนกลับขึ้นมาหลุดออกจากหลอดอาหารมากัดหลอดลม หากปล่อยไว้หลอดลดจะโดนกัดจนส่งผลต่อทางเดินหายใจได้
• เจ็บหน้าอก เหมือนเป็นโรคหัวใจ แต่เมื่อตรวจแล้วหัวใจกลับเป็นปกติ
• มีการอักเสบที่หลอดอาหาร อาจรุกลามไปเป็นมะเร็งหลอดอาหารได้

การรักษา

• ปรับพฤติกรรมการทานอาหาร อย่าทานอาหารดึกเกินไป หรือ หลังทานอาหารแล้วควรทิ่งช่วง 2 ชั่วโมงก่อนไปนอน โดยหลีกเลี่ยงอาหารต่างๆที่แนะนำในหัวข้อถัดไป
• การใช้ยาลดการหลั่งกรด เช่น ยากลุ่ม PPI หรือ ยารักษาโรคกระเพาะ Vocinti ซึ่งเป็นยาใหม่ในกลุ่ม PCAP
• ทานยาบรรเทาอาการเวลามีอาการแสบ เช่น ยาบรรเทาอาการกรดไหลย้อนกาวิสคอน Gaviscon

กลับสู่สารบัญ

อาหารที่กระตุ้นให้เกิดกรดไหลย้อน

โดยอาหารในกลุ่มนี้มักจะไปกระตุ้นการหลั่งกรดให้เพิ่มมากขึ้น รวมถึงความเป็นกรดของตัวอาหารเองก็ทำให้รู้สึกแสบได้หากคนนั้นมีการเกิดแผลที่หลอดอาหารแล้ว นอกจากนี้อาหารบางอย่างยังไปทำให้หูรูดระหว่างกระเพาะและหลอดอาหารเกิดการคลายตัวได้ด้วย โดยอาหารที่กระตุ้นให้เกิดกรดไหลย้อนมีดังนี้

อาหารที่มีรสเปรี้ยวจัด

• อาหารทีมีส่วนผสมของมะนาว เช่น หมูมะนาว ปลาหมึกนึงมะนาว หรือเมนูอื่นๆที่มีมะนาวประกอบ
• อาหารที่มีน้ำส้มสายชู เช่น ผักดองต่างๆ หรือ น้ำสลัดต่างๆ
• ผลไม้ดอง

อาหารที่มีไขมันสูง

• อาหารที่มีเนยเป็นส่วนประกอบ เช่น พิซซ่า ชีส อาหารสไตล์อิตาเลียนต่างๆ
• เนื้อสัตว์ติดมัน ต่างๆ เช่น เบคอน แฮม หมูสามชั้น เนื่อติดมันต่างๆ
• ของทอดน้ำมันต่างๆ เช่น กล้วยทอด ไก่ทอด หมูทอดเป็นต้น

อาหารทีมีรสเผ็ดร้อน

• อาหารที่มีกระเทียม เช่น หมูทอดกระเทียม ปลาทอดกระเทียม
• อาหารที่มีพริกเป็นส่วนประกอบ เช่น ส้มตำ หมาล่า
• อาหารที่ใส่หัวหอมด่างๆ

ผลไม้รสเปรี้ยวต่างๆ

• มะนาว
• มะยม
• ส้มจี๊ด
• มะม่วงเปรี้ยว
• สัปปะรด
• มะเขือเทศ

เครื่องดื่ม

• กาแฟ
• ชาต่าง เช่น ชาดำเย็น ชานม ชานมไข่มุกด้วยน่ะ
• ช็อคโกแลต
• เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ต่างๆ เช่น เบียร์ ไวน์
• น้ำผลไม้ ที่มีรสเปรี้ยวหรือเป็นกรดต่างๆ ดังตัวอย่างที่กล่าวมา
• น้ำอัดลมต่างๆ ก็ควรเลี่ยง

ขนม

• ขนมทอดกรอบต่าง ๆ เช่น มันฝรั่งทอด ข้าวเกรียบทอด
• ช๊อคโกแลต
• ลูกอม หมากฝรั่งที่มี mint เป็นส่วนประกอบ

อาหารที่ช่วยป้องกันกรดไหลย้อน

อาหารในกลุ่มนี้มักเป็นอาหารที่ช่วยให้อาการไม่ค่อยกำเริบ ช่วยกดไม่ให้กรดไหลกลับมาที่หลอดอาหารได้ง่ายๆ และช่วยทำให้หูรูดส่วนปลายระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหารเน้นขึ้น และไปเจือจางความเป็นกรดในกระเพาะ มีอาหารอะไรบ้างไปดูกัน

จากข้างต้น คนเป็นกรดไหลย้อนแถบจะถอดใจเลยว่า ยอมเป็นต่อไปก็ได้ ถ้าจะห้ามกินซะขนาดนี้ 555 แต่จริงๆก็พอกินได้บ้าง หลักสำคัญคือกินแต่พอดีหรือกินให้น้อยที่สุด และ ควรสังเกตว่าหากกินอาหารอะไรแล้วมักมีอาการกรดไหลย้อนก็ควรจะหลีกเลี่ยง ไม่เพียงเฉพาะอาหารที่กล่าวไว้แล้วเท่านั้น แล้วคนเป็นกรดไหลย้อนสามารถทานอะไรได้บ้าง ที่จะช่วยป้องกันกรดไหลย้อน

อาหารที่มีไฟเบอร์สูง

• อาหารจำพวกธัญพืช เช่น ข้าวกล้อง ข้าวโอีต
• ผัก ผลไม้ ที่เป็นหัว เช่น แครอท มัน เผือก แต่ต้องไม่นำไปทอดน้ำมันนะ
• ผักใบเขียวต่างๆ เช่น คะน้า บลีอคโครี่

อาหารที่มีความเป็นด่าง

• กล้วย
• เมลอน
• ผักกระหล่ำต่างๆ
• ถั่วต่างๆ
• อโวคาโด่

อาหารไขมันต่ำ

• ไข่ขาว
• เนื้อปลา
• เนื้อบดต่างๆ

อาหารที่มีน้ำเป็นองค์ประกอบสูง

• ผักชีฝรั่ง
• แตงกวา
• ผักกาดหอม
• แตงโม แคนตาลูป
• ซุปต่างๆที่ไม่มัน

เครื่องดื่มที่แนะนำ

• นมสด
• น้ำขิง
• น้ำแอปเปิ้ล
• น้ำมะนาวอ่อนๆ
• ชาสมุนไพร

กลับสู่สารบัญ

สรุป

จากข้อมูลที่กล่าวมาจะเห็นโรคกรดไหลย้อนจริงแล้วสามารถรักษาให้หายได้หลากหลายวิธีตั้งแต่การใช้ยา แต่วิธีไหนคงไม่ดีเท่ากับการปรับพฤติกรรมที่จะเห็นผลดีในระยะยาว รวมถึงการเลือกรับประทานอาหารจะเห็นได้ว่าอาหารมากมายหลายอย่างที่กระตุ้นให้เกิดกรดไหลย้อนได้ และไม่ได้มีเพียงแต่อาหารเท่านั้นที่ไปกระตุ้น แต่ก็ยังมีปัจจัยอื่นๆเข้ามาเกี่ยวข้องอีกเช่น พฤติกรรม ยาต่างๆ อายุ พันธุกรรม และสภาพร่างกายของแต่ละคนด้วย ไว้จะเอามาเล่าให้ฟังต่อในบทความถัดๆไป

แหล่งที่มาของข้อมูล

• ที่มาของโรค สาเหตุ วิธีการรักษา https://www.webmd.com/heartburn-gerd/guide/reflux-disease-gerd-1
• กรดไหลย้อนกับฮอร์โมนในหญิงตั้งครรภ์ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14756022/
• อาหารที่ควรทานและหลีกเลี่ยงสำหรับกรดไหลย้อน https://www.healthline.com/health/gerd/diet-nutrition#finding-triggers

• Facebook
• Twitter
• Line