รอบรู้เรื่องร้านขายยา
Proluton depot 250 mg คือยาอะไร ออกฤทธิ์อย่างไร ทำไมป้องกันการแท้งได้
การตั้งครรภ์คือสิ่งที่คนมีครอบครัว หลายๆคนนั้นนำมาซึ่งความสุข ความยินดี แต่ในอีกมุมหนึ่งที่เป็นความเสี่ยงของการตั้งครรภ์คือ การแท้ง เป็นหนึ่ง ในปัญหาที่คุณแม่ถึง 10-15 % ที่อาจพบเจอได้เลยตามธรรมชาติ โดยส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงอายุครรภ์ 4 – 20 สัปดาห์ โดยเฉพาะ ไตรมาสแรก (3 เดือนแรก) จะมีความเสี่ยงมากที่สุด หรือ ถ้าไม่แท้ง บางคนก็อาจเจอปัญหาการคลอดก่อนกำหนด แต่ในวงการแพทย์ เราก็พยายามหาวิธีป้องกันให้ได้มากที่สุด หนึ่งในยาที่ถูกนำมาใช้ในเรื่องนี้นั้นก็คือ Proluton depot
สารบัญ (กดเลือกอ่านตามหัวข้อ)
- Proluton depot คือยาอะไร ?
- ข้อควรระวัง และ ข้อห้ามใช้
- ผลข้างเคียง
- วิธีการใช้ยานี้
- ขนาดบรรจุ
- การเก็บรักษา
- ปฎิกิริยากับยาอื่น
- สรุป
Proluton depot คือยาอะไร ?
ยาตัวนี้จัดอยู่ในกลุ่มยาสเตียรอยด์ฮอร์โมนเพศ (sex steroid hormone medicine) โดยมีตัวยาสำคัญ ชื่อ Hydroxyprogesterone caproate หรือตัวย่อว่า OHPC โดยเราจะเรียกยากลุ่มนี้ว่าเป็น Progestin โดยทำขึ้นมาเลียนแบบฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนตามธรรมชาติของผู้หญิงนั้นเอง
ข้อบ่งใช้ของยาตัวนี้
- ช่วยลดป้องกันการคลอดก่อนกำหนด (Prevent Preterm Birth)
- ใช้รักษาภาวการณ์แท้งคุกคาม (Threatened miscarriage)
- รักษาประจำเดือนมาผิดปกติ (Dysmenorrhea)
- ลดอาการก่อนมีประจำเดือน (Premenstrual Disorder)
- ฝังผืดที่เต้านม (Fibrocystic breast disease)
- มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก (Endometrial cancer)
- ใช้สำหรับคุมกำเนิด โดยฉีดร่วมกับ Estradiol valerate
- ใช้รักษาต่อมลูกหมากโต (Benign prostatic hyperplasia) ไม่ค่อยใช้ในไทย
- รักษามะเร็งต่อมลูกหมาก (Prostate cancer) โดยต้องใช้ขนาดสูง 1500 มก สัปดาห์ละ 2 ครั้ง
- ใช้สำหรับหญิงข้ามเพศ (Trangender women)
ทำไมถึงเกิดการแท้ง และ Proluton depot มาช่วยเรื่องอะไร
เราต้องเข้าใจก่อนว่าเด็กในครรภ์นั้น ก็เปรียบเสมือนสิ่งแปลกปลอม ที่เขามาอยู่ในตัวของผู้หญิง เมื่อเทียบกับสภาวะร่างกายปกติ (ก่อนมีลูก) รวมถึงส่วนหนึ่งของเด็กครึ่งหนึ่งก็ได้รับพันธุกรรมต่างๆที่มาจากพ่อ ในทางวิทยาศาสตร์เราเรียกสิ่งแปลกปลอมที่มาจากพ่อว่า Antigen นอกจากนี้ก็ยังมีสาเหตุอื่นๆ เช่น การติดเชื้อ โรคประจำตัว อุบัติเหตุต่างๆ
เมื่อเทียบกับสภาวะปกติ ก่อนตั้งครรภ์ของผู้หญิง หลังจากตั้งครรภ์แล้วระบบภูมิคุ้มกัน และ ฮอร์โมนต่างๆของผู้หญิง ต้องมีการปรับตัวมากมาย เพื่อไม่ให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย มองว่าเด็กในครรภ์คือสิ่งแปลกปลอมแล้วเข้าไปทำร้ายเด็กในขณะตั้งครรภ์
แต่สำหรับผู้หญิงที่แท้งลูกหรือมีภาวะแท้งคุกคามอยู่บ่อยๆ สาเหตุหนึ่งนั้นมาจาก ระบบภูมิคุ้มกัน (Antibody) ของแม่ ต่อต้านทารกในครรภ์ ว่าเป็นสิ่งแปลกปลอม ทำให้ NK Killer Cell ส่งเอนไซม์ Perforin รวมถึง T-Helper cell 1 (Th1) กระตุ้นให้ร่างกายส่ง Cytokine ต่างๆ เช่น TNF alfa เข้ามาทำร้ายเด็กจนทำให้เกิดการแท้ง
แต่ยา Proluton depot จะเข้าไปทำหน้าที่ คล้ายๆกับ Progesterone ธรรมชาติ ไปกระตุ้นโปรตีนที่ชื่อว่า Progesterone-induced blocking factor โดย โปรตีนตัวนี้จะไปยับยั้งการทำงานของ NK Killer Cell ลง และ ไปเพิ่มการทำงานของ T-Helper cell 2 (Th2) ให้มากขึ้นเพื่อลดการทำงานของ Th1 ลง ทำให้สาร Cytokine ต่างๆที่จะทำร้ายเด็กลดลงตามรูปด้าน[o
ข้อควรระวัง และ ข้อห้ามใช้
- ห้ามใช้ยานี้กับหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นลูกแฝด
- ยาจะได้ผลกับการตั้งครรภ์ที่อายุครรภ์ไม่เกิน 37 สัปดาห์เท่านั้น
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ที่เป็นโรคลิ่มเลือดอุดตัน (Thrombosis) หรือ โรคลิ่มเลือดอุดตันหลุดลอย (Thromboembolic disease)
- ห้ามใช้ในผู้ที่เป็นมะเร็งเต้านม หรือ มีความเสี่ยงที่จะเป็น
- ห้ามใช้ในผู้ที่เป็นโรคตับ หรือ มะเร็งตับ
- ห้ามใช้ในผู้ที่เลือดออกช่องคลอดแบบหาสาเหตุไม่ได้
- ไม่ใช้ในผู้ป่วยความดันสูงที่ไม่สามารถควบคุมได้
- ห้ามใช้ยานี้สำหรับผู้ที่แพ้ยานี้ หรือ เมื่อยานี้มีสีขาวขุ่น
- ควรเก็บยา และ อุปกรณ์การฉีด ให้ห่างจากเด็กและสัตว์เลี้ยง
ผลข้างเคียง
- เจ็บ บวม ปวด คัน ช้ำ บริเวณที่ฉีดยา (พบได้บ่อย)
- มีผื่นขึ้น (พบได้บ่อย)
- คลื่นไส้ ท้องเสีย
- ระดับน้ำตาลสูงขึืนขณะตั้งครรภ์ ที่เรียกว่า เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์
- ความดันสูงขณะตั้งครรภ์
- คลอดก่อนกำหนด
- การแท้งบุตร
- ปริมาณน้ำคล้ำลดน้อยลง (oligohydramnios)
วิธีการใช้ยานี้
- ไม่ควรฉีดยาด้วยตนเอง แนะนำให้ฉีดโดยแพทย์ หรือ พยาบาล ที่มีความชำนาญ โดยจะฉีดยาสัปดาห์ละ 1 ครั้ง บริเวณสะโพก
- ยาจะเริ่มให้ในสัปดาห์ที่ 16 – 20 ได้ทุกสัปดาห์แต่ไม่เกินสัปดาห์ที่ 37 ของการตั้งครรภ์ หากมีความจำเป็นที่ต้องให้ต่อเนื่อง
ขนาดบรรจุ
• 1 Amp บรรจุ 1 มล ได้มีตัวยา Proluton Depot 250 มก
การเก็บรักษา
- เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิ 15 – 30 องศาเซลเซียส
- เก็บยาให้พ่นจากแสง และ ควรเก็บไว้ในกล่อง
ปฎิกิริยากับยาอื่น
- Paracetamol
- Propranolol
- Cyclophosphamide
- Efavirenz
- ยาต้านการซึมเศร้า เช่น Bupropion , Clomipramine , Doxepin , Duloxetine , Mirtazapine , Fluvoxamine
- ยาขยายหลอดลม เช่น Aminophylline , Theophylline
- กลุ่มยาจิตเวช เช่น Clozapine, Promethazine
- ยามะเร็ง เช่น Flutamide , Irinotecan
- Tizanidine
สรุป
จะเห็นได้ว่ายา Proluton depot ค่อนข้างเป็นยาเฉพาะกลุ่ม นอกจากนี้ยาตัวนี้ยังมีการใช้ยา (การบริหารยา) ที่ยาก รวมถึงมีผลข้างเคียงที่มาก และ ปฏิกิริยากับยาอื่นๆ ที่มากเช่นกัน ดังนั้นก่อนนำยานี้ไปใช้ควรมีการตรวจร่างกาย และ ได้รับคำแนะนำ รวมถึงการใช้ยาโดยบุคลากรทางการแพทย์ ไม่ควรนำไปใช้เอง หรือ ซื้อใช้ด้วยตนเอง โดยไม่ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ก่อน เพราะอาจจะทำให้เกิดอันตรายจากการใช้ผิดวิธี และผลข้างเคียงต่างๆที่ตามมา หากท่านใดคิดว่า
